Nie je, nie pije… czyli żywienie pozajelitowe. Odcinek 35
Ciężko uwierzyć, że wśród nas są ludzie, którzy nie jedzą i nie piją w tradycyjny sposób. Żywienie pozajelitowe to codzienność dla około 1,5 tys. Polaków. To dla nich jedyny sposób na życie i dobre samopoczucie. W najnowszym odcinku programu „Po pierwsze Pacjent” Monika Rachtan rozmawia z profesorem dr. hab. n. med. Jackiem Sobockim o tym, jak ważne jest żywienie pozajelitowe i jak pomaga pacjentom funkcjonować w codziennej rzeczywistości.
Żywienie pozajelitowe stanowi alternatywną metodę odżywiania niezbędną dla osób, które nie mogą przyjmować pokarmów w tradycyjny sposób. Dzięki tej metodzie możliwe jest dostarczenie wszystkich składników odżywczych drogą dożylną. W Polsce codziennie korzysta z niej aż 1300 dorosłych i około 200 dzieci. Czasem jest to jedyna opcja, by żyć i czuć się lepiej.
Żywienie pozajelitowe w polskiej służbie zdrowia
Żywienie pozajelitowe to metoda, która w Polsce rozwija się już od 40 lat. Jest nie tylko ważnym osiągnięciem w dziedzinie medycyny, ale również świadectwem innowacyjności polskich lekarzy. Polska, będąc pionierem w tworzeniu żywienia pozajelitowego w Europie, posiada wyspecjalizowane kliniki żywienia, takie jak ta prowadzona przez profesora dr. hab. n. med. Jacka Sobockiego w Szpitalu Orłowskim w Warszawie.
Każdego dnia w Polsce korzysta z tej metody żywienia około 1300 dorosłych i 200 dzieci, z dostępem do opieki na najwyższym światowym poziomie. Leczenie jest w pełni finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia i dostosowane indywidualnie do każdego pacjenta. Chorym zapewnione jest nie tylko wsparcie medyczne, ale i szkolenie dla pacjentów i ich rodzin w zakresie zarządzania żywieniem w domu.
Polscy lekarze i specjaliści są uznawani za jednych z najlepszych na świecie w dziedzinie żywienia pozajelitowego. To świadczy o wysokim poziomie opieki i doświadczenia, które zdobyliśmy w ciągu ostatnich dekad. Dzięki temu, nasz kraj stał się wzorem do naśladowania w tej dziedzinie medycyny na arenie międzynarodowej.
Żywienie pozajelitowe – dla kogo?
Żywienie pozajelitowe jest metodą leczenia stosowaną w różnych sytuacjach medycznych. Przede wszystkim, metoda ta jest niezbędna dla pacjentów, którzy w wyniku choroby lub operacji stracili znaczną część jelita i nie są w stanie odżywiać się doustnie. Tacy pacjenci, podobnie jak osoby z niewydolnością nerek wymagające dializy, są zależni od żywienia pozajelitowego, które umożliwia im życie.
Inną grupą pacjentów, dla których wskazane jest żywienie pozajelitowe, są osoby z powikłaniami chirurgicznymi. W przypadkach, gdy kolejne interwencje chirurgiczne nie przynoszą oczekiwanych efektów lub pacjent jest zbyt słaby na kolejne operacje, żywienie pozajelitowe pozwala chorym dojść do siebie.
Pacjenci onkologiczni stanowią kolejną ważną grupę korzystającą z żywienia pozajelitowego. W przypadkach zaawansowanego nowotworu, który uniemożliwia normalne odżywianie, metoda ta pozwala utrzymać siły pacjenta, co jest kluczowe dla kontynuacji leczenia onkologicznego. Dzięki temu pacjenci mogą zachować wysoką jakość życia i niezależność.
Ostatnią grupą są pacjenci z chorobami przewodu pokarmowego, takimi jak choroba Leśniowskiego – Crohna czy uszkodzenia jelit po radioterapii, gdzie jelita nie funkcjonują wystarczająco dobrze, aby umożliwić odpowiednie odżywianie.
Podawanie dożylnej mieszaki pokarmów w warunkach domowych
Żywienie pozajelitowe polega na dostarczaniu pacjentom specjalnej mieszanki odżywczej dożylnie. Mieszanka ta składa się z niezbędnych składników odżywczych, takich jak aminokwasy (białko), glukoza (cukry), tłuszcze, witaminy i minerały. Wszystkie dostarczane są bezpośrednio do krwiobiegu. Mieszanka jest indywidualnie dobrana do potrzeb każdego pacjenta, uwzględniając przede wszystkim jego stan zdrowia.
Każdy przeszkolony pacjent może taką mieszankę sporządzić samodzielnie w domu lub skorzystać z pomocy najbliższych. Proces szkoleniowy rozpoczyna się w szpitalu, gdzie pacjentowi zakładany jest specjalny cewnik do żywienia, a następnie uczy się on samodzielnego podłączania mieszanki. W Polsce system ten działa od 40 lat i jest w pełni finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Pacjenci, zarówno ci przebywający w szpitalu, jak i ci w domu, są dokładnie instruowani, jak bezpiecznie i skutecznie zarządzać swoim żywieniem.
Żywienie pozajelitowe nie jest procesem skomplikowanym – nauka przygotowywania i podłączania mieszanki jest porównywalna do innych codziennych czynności i nie wymaga specjalistycznych umiejętności. Ważne jest jednak, aby pacjent był dobrze przygotowany i zrozumiał znaczenie staranności w tym procesie. W przypadku, gdy pacjent jest zbyt osłabiony lub nie jest w stanie samodzielnie zarządzać żywieniem, ważna jest rola rodziny lub opiekunów, pomocy można także szukać w zakładach opiekuńczo-leczniczych.
Podawanie mieszanki dożylnej w domu to nie tylko kwestia medyczna, ale również logistyczna. Organizacja dostaw i przechowywania mieszanki, ustalanie regularnych wizyt kontrolnych oraz monitorowanie stanu zdrowia pacjenta to elementy, które są kluczowe dla sukcesu terapii. Dzięki starannemu przygotowaniu i wsparciu medycznemu, pacjenci mogą kontynuować swoje leczenie w komfortowych warunkach domowych, co ma pozytywny wpływ na ich samopoczucie i jakość życia.
Ciąża u kobiet żywionych pozajelitowo
Kobiety, które są żywione pozajelitowo, mogą bezpiecznie zachodzić w ciążę i urodzić zdrowe dzieci. W Polsce odnotowano już około dwudziestu przypadków narodzin dzieci, których matki korzystały z żywienia pozajelitowego. W trakcie ciąży, formuła żywienia jest dostosowywane do zmieniających się potrzeb matki i dziecka, co wymaga ścisłej współpracy między lekarzami specjalizującymi się w żywieniu pozajelitowym a ginekologami, którzy prowadzą ciążę pacjentki.
Decyzja o sposobie porodu u kobiet żywionych pozajelitowo zależy od ich ogólnego stanu zdrowia. Żywienie pozajelitowe samo w sobie nie wpływa na wybór metody porodu, czy to naturalnego, czy poprzez cięcie cesarskie. Sukcesy w dziedzinie żywienia pozajelitowego w ciąży potwierdzają skuteczność tej metody i jakość opieki medycznej w Polsce.
Żywienie pozajelitowe jest skuteczną metodą leczenia, ale istnieją pewne sytuacje, w których nie może być ono stosowane. Przeciwwskazania do żywienia pozajelitowego mogą wynikać z różnych powodów, zarówno medycznych, jak i etycznych .
Przeciwwskazania do stosowania żywienia pozajelitowego
Medyczne przeciwwskazania do stosowania żywienia pozajelitowego obejmują bardzo ciężkie stany zdrowotne pacjentów. Przykładami takich sytuacji są pacjenci w ciężkim wstrząsie, na oddziale intensywnej terapii, czy osoby z ciężkimi zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej, kwasowo-zasadowej. W takich przypadkach żywienie pozajelitowe nie jest możliwe do zastosowania, przynajmniej do momentu stabilizacji stanu pacjenta.
Istnieją także przeciwwskazania etyczne, szczególnie w najtrudniejszych przypadkach medycznych, takich jak terminalne fazy chorób, kiedy pacjent znajduje się w fazie umierania. W takich sytuacjach wydłużanie życia pacjenta za wszelką cenę, w tym poprzez żywienie pozajelitowe, może być uznane za niezasadne z etycznego punktu widzenia. W takich przypadkach lekarze mogą podjąć decyzję o niepodejmowaniu lub zakończeniu żywienia pozajelitowego, aby nie wydłużać cierpień pacjenta.
Decyzje te są podejmowane z dużą ostrożnością i wymagają indywidualnej oceny każdego przypadku, uwzględniając zarówno medyczne, jak i etyczne aspekty sytuacji. Lekarze w takich sytuacjach dokładnie analizują stan zdrowia pacjenta, prognozę i możliwe korzyści oraz ryzyko związane z zastosowaniem żywienia pozajelitowego, zawsze mając na uwadze dobro pacjenta.
Żywienie pozajelitowe jest kluczowym rozwiązaniem dla osób, które nie mogą spożywać pokarmów tradycyjnie. Stosowana przez około 1,5 tys. osób, w tym 1300 dorosłych i 200 dzieci, metoda ta jest finansowana przez NFZ i oferowana w specjalistycznych klinikach. Niezbędna dla pacjentów z uszkodzeniami jelit, powikłaniami chirurgicznymi czy chorobami onkologicznymi, umożliwia im samodzielne zarządzanie żywieniem w domu i zachowanie normalnego trybu życia.
Program „Po pierwsze Pacjent” jest dostępny na wielu platformach, w tym na Spotify, Apple Podcasts oraz Google Podcasts.
Transkrypcja
Monika Rachtan
Dzień dobry, Monika Rachtan tutaj. Serdecznie witam Państwa w kolejnym odcinku programu "Po pierwsze Pacjent". W Polsce codziennie żywionych pozajelitowo jest około 1300 dorosłych i 200 dzieci. Okazuje się, że żyją oni równie długo jak osoby zdrowe, a według specjalistów mogą nawet żyć dłużej. Większość polskich pacjentów żywionych pozajelitowo zna mojego dzisiejszego gościa, profesora Jacka Sobockiego, kierującego Kliniką Żywienia w Szpitalu Orłowskim w Warszawie. Witam serdecznie, panie profesorze.
Jacek Sobocki
Dzień dobry, pani redaktor, dzień dobry państwu.
Monika Rachtan
Panie profesorze, przeczytałam w internecie, że polscy lekarze żywieniowcy są uważani za elitę na świecie, nawet lepszą od specjalistów ze Stanów Zjednoczonych. Czy to prawda?
Jacek Sobocki
Pani redaktor, medycyna nie ma mistrzostw świata, podobnie jak nauka. Szanujemy się nawzajem i nie stawiamy sobie rankingów. Jednak dziękuję za te słowa. Nasze wyniki leczenia należą do najlepszych na świecie.
Monika Rachtan
Czyli żywienie pozajelitowe poprawia jakość życia pacjentów z określonymi schorzeniami. Dlaczego jednak pacjenci są żywieni w ten sposób?
Jacek Sobocki
Wyróżniamy trzy główne grupy pacjentów. Pierwsza to ci, którzy w wyniku choroby lub operacji stracili dużą część jelita i nie mogą się odżywiać normalnie. Dla nich żywienie dożylnie to szansa na życie, podobnie jak dializy dla osób z niewydolnością nerek. Ci pacjenci będą żywieni dożylnie przez całe życie. Mogą żyć dłużej niż przeciętna populacja.
Monika Rachtan
Skąd się bierze ta dłuższa długość życia?
Jacek Sobocki
Możliwe, że wynika to z faktu, że pacjenci żywieni dożylnie otrzymują tylko zdrowe składniki, w przeciwieństwie do osób jedzących normalnie, które nie zawsze spożywają zdrowe produkty.
Monika Rachtan
To interesujące. A jakie są pozostałe grupy pacjentów?
Jacek Sobocki
Druga grupa to pacjenci z powikłaniami chirurgicznymi, którzy są za słabi na kolejne operacje. Otrzymują oni żywienie pozajelitowe, aby się wzmocnić. Trzecia grupa to pacjenci onkologiczni, którzy nie mogą się normalnie odżywiać z powodu zaawansowanego nowotworu. Dzięki żywieniu dożylnemu mogą kontynuować leczenie onkologiczne. Jest też czwarta grupa, pacjenci z chorobami przewodu pokarmowego, jak np. choroba Crohna czy uszkodzenia jelit po radioterapii. W tych przypadkach żywienie dożylnie pozwala na wystarczające odżywianie.
Monika Rachtan
Czy są pacjenci, którzy są żywieni dożylnie od urodzenia?
Jacek Sobocki
Tak, są tacy pacjenci. To mogą być osoby, które straciły jelito w pierwszych dniach życia lub mają wrodzone niedorozwoje przewodu pokarmowego. Specjalizuję się w leczeniu dorosłych, więc moje doświadczenie z tymi pacjentami zaczyna się, gdy kończą oni osiemnaście lat i przechodzą do mojej opieki ze szpitali pediatrycznych.
Monika Rachtan
Jak pan ocenia opiekę nad tymi pacjentami w szpitalach pediatrycznych? Czy jest ona na równie wysokim poziomie, jak u dorosłych?
Jacek Sobocki
Współpracujemy ze znakomitymi ośrodkami, takimi jak Centrum Zdrowia Dziecka. Opieka jest fascynująca i na najwyższym światowym poziomie.
Monika Rachtan
Czy jest jakiś krytyczny wskaźnik decydujący o konieczności natychmiastowego włączenia żywienia pozajelitowego?
Jacek Sobocki
Istnieją takie wskaźniki. Ważne jest jednak rozróżnienie między żywieniem pozajelitowym stosowanym tymczasowo a stałym. O czym mówiłem, to żywienie domowe na dłuższy okres – miesiące, lata, a nawet dekady. Włączamy je, gdy pacjent nie jest w stanie się odżywiać doustnie w wystarczającym stopniu, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku pacjentów chorych.
Monika Rachtan
Jak wygląda ścieżka pacjenta, gdy lekarz decyduje o włączeniu żywienia dożylnego na stałe?
Jacek Sobocki
Mamy dwie ścieżki. Jeśli pacjent jest w szpitalu i nie może się odżywiać doustnie, lekarz kontaktuje się z ośrodkiem żywienia pozajelitowego. Jeśli pacjent jest w domu i jego odżywianie doustne okazuje się niewystarczające, można go skierować do ośrodka drogą ambulatoryjną. W Polsce jest kilkanaście takich ośrodków.
Monika Rachtan
Czy jest dostępna lista tych ośrodków?
Jacek Sobocki
Tak, lista jest dostępna, np. przez NFZ. Ośrodki znajdują się w całej Polsce, w wielu miastach.
Monika Rachtan
Czy każdy lekarz może skierować pacjenta do takiej poradni?
Jacek Sobocki
W Polsce procedura żywienia pozajelitowego w warunkach domowych jest finansowana przez NFZ, więc potrzebne jest skierowanie od lekarza przyjmującego w ramach NFZ.
Monika Rachtan
Jak zorganizować żywienie w domu? Co mają robić bliscy pacjenta?
Jacek Sobocki
System ten działa w Polsce od 40 lat. Przygotowanie pacjenta do domowego żywienia jest kluczowym elementem procesu. Wspieramy pacjentów i ich rodziny w tej adaptacji.
Monika Rachtan
Jak wygląda przygotowanie pacjenta do samodzielnego żywienia dożylnego w domu?
Jacek Sobocki
Najpierw zakładamy pacjentowi specjalny cewnik do żywienia. Następnie dobieramy indywidualnie mieszaninę żywieniową. Choć nie zawsze różni się ona między pacjentami, to jest dostosowana do indywidualnych potrzeb każdego z nich.
Monika Rachtan
Czyli dla każdego pacjenta mieszanina jest indywidualnie dobierana?
Jacek Sobocki
Tak, każdy pacjent ma indywidualnie dobraną mieszankę. Wybór zależy od wielu czynników, takich jak wyniki badań biochemicznych i samopoczucie pacjenta. Mieszanki mogą być podobne dla niektórych pacjentów, ale zawsze są dostosowane indywidualnie.
Monika Rachtan
Czy potrzeby żywieniowe pacjenta mogą się zmieniać?
Jacek Sobocki
Oczywiście, i to jest naszym celem. Chcemy poprawić stan pacjenta, więc w miarę poprawy jego kondycji, zmieniamy skład mieszanki. Kontrole odbywają się co najmniej raz na trzy miesiące, ale czasem nawet co tydzień.
Monika Rachtan
Co dzieje się po ustaleniu składu mieszaniny i przygotowaniu pacjenta do żywienia w domu?
Jacek Sobocki
Procesy te przebiegają równolegle. Gdy pacjent jest gotowy do opuszczenia szpitala, szkolimy go lub jego bliskich, aby umieli samodzielnie przygotowywać i podłączać żywienie.
Monika Rachtan
Czy pacjenci są w stanie przygotować żywienie samodzielnie?
Jacek Sobocki
Tak, pacjenci są w stanie i powinni to robić samodzielnie. Nikt nie zrobi tego lepiej niż oni sami. W szkoleniu pacjentów mamy 40 lat doświadczenia i uczymy ich z pełną empatią. W razie potrzeby pacjent może być wspomagany przez bliskich.
Monika Rachtan
Czy przygotowanie żywienia w domu jest trudne?
Jacek Sobocki
Nie jest to trudniejsze niż prowadzenie samochodu czy obsługa komputera. Wymaga to jednak czasu i pozytywnego nastawienia. Jeśli ktoś chce się nauczyć, zawsze to osiągnie. Czasem potrzebujemy wyszkolić kogoś z rodziny, zwłaszcza w przypadku pacjentów starszych lub samotnych.
Monika Rachtan
Co się dzieje, gdy pacjent nie ma bliskiej osoby, która mogłaby się nim zaopiekować? Czy istnieją specjaliści, którzy mogą przejąć opiekę w domu?
Jacek Sobocki
To są trudne sytuacje. Nasz system nie jest do końca przygotowany na takie przypadki. Idealnie, taki pacjent powinien trafić do zakładu opiekuńczo-leczniczego.
Monika Rachtan
Wiemy, że jest problem z dostępnością takich miejsc w Polsce.
Jacek Sobocki
Dostępność jest ograniczona, a wiele zakładów nie radzi sobie z żywieniem dożylnym. Wymagania dotyczące zakładów nie są w pełni określone. Powinny być one dostosowane do potrzeb pacjentów w domu, a nie jak w szpitalach. Wysokie wymagania mogą przynieść więcej szkody niż pożytku, gdyż zakłady mogą nie być w stanie ich spełnić. Ważne jest empatyczne podejście, by wymogi były do spełnienia.
Monika Rachtan
Czekamy więc na zmiany w tym zakresie.
Jacek Sobocki
Tak, czekamy na odpowiednie regulacje.
Monika Rachtan
Jak są dostarczane worki z żywieniem dożylnym do domu pacjenta?
Jacek Sobocki
Mamy trzy systemy dostarczania. Pierwszy, to dostarczamy składniki oddzielnie, a pacjent sam je przygotowuje w domu. Drugi system, to worki RTU (ready to use), które wymagają jedynie dodania witamin i elektrolitów. Trzeci system, to worki przygotowywane w aptece szpitalnej i dostarczane raz w tygodniu do pacjenta.
Monika Rachtan
Czy pacjent musi płacić za te worki?
Jacek Sobocki
Nie, żywienie pozajelitowe jest w Polsce refundowane przez NFZ, włącznie z workami, mieszaninami, środkami dezynfekcyjnymi, opatrunkami i opieką ośrodka. Pacjent nie ponosi kosztów.
Monika Rachtan
Jaki rodzaj portów stosuje się w Polsce do żywienia dożylnego?
Jacek Sobocki
Stosujemy trzy rodzaje dostępów do żył, czyli różne typy kaniul. Każdy z nich ma swoje zastosowanie w zależności od potrzeb i stanu pacjenta.
Monika Rachtan
Od czego zależy wybór typu portu do żywienia dożylnego?
Jacek Sobocki
Wybór zależy głównie od preferencji pacjenta oraz od sytuacji klinicznej. Najczęściej stosowany jest cewnik Broviaca, zakładany do głównej żyły prowadzącej do serca i wychodzący pod skórą na klatce piersiowej. Jeśli pacjent ma już założony port do chemioterapii, który jest używany i nie jest zakażony, używamy tego portu. Trzeci rodzaj to długie wkłucie od ręki, ale z końcówką przy sercu.
Monika Rachtan
Czy pacjentom przeszkadzają te porty?
Jacek Sobocki
Port jest dodatkowym obowiązkiem i może być uciążliwy, ale jest niezbędny. Podobnie jak kolczyki w uszach służące wyższemu dobru, port służy zdrowiu pacjenta.
Monika Rachtan
Jakie są zasady dbania o port?
Jacek Sobocki
Są określone procedury, które uczymy pacjentów. Nie są one skomplikowane, ale wymagają staranności. Szkolimy pacjentów, jak obsługiwać port, przygotowywać żywienie i podłączać je.
Monika Rachtan
Czy żywienie dożylne może w pełni zastąpić normalne jedzenie?
Jacek Sobocki
Z punktu widzenia odżywczego, tak. Jednak jedzenie ma także aspekty przyjemności i społeczne, których żywienie dożylne nie zaspokaja. Jednak to jest jedyna możliwość dla niektórych pacjentów.
Monika Rachtan
Jak pacjenci radzą sobie w sytuacjach społecznych, takich jak obiady rodzinne?
Jacek Sobocki
W większości przypadków pacjenci mogą spożywać niewielkie ilości pokarmów doustnie. W sytuacjach społecznych jest to bardziej akceptowane. Grupa wsparcia ze strony innych pacjentów jest bardzo ważna, a historia osób żywionych dożylnie i wiodących normalne życie może być inspirująca.
Monika Rachtan
Czy pacjenci korzystają z pomocy psychologa, aby nauczyć się rozmawiać o swoim żywieniu dożylnym?
Jacek Sobocki
Tak, na naszym oddziale jest psycholog. Pomaga pacjentom adaptować się do nowej sytuacji życiowej i radzić sobie z obawami.
Monika Rachtan
Jak długo trwa podanie mieszanki żywieniowej?
Jacek Sobocki
Czas trwania zależy od potrzeb pacjenta. Zwykle staramy się, aby trwało to około 16 godzin. Skracanie tego okresu może prowadzić do problemów zdrowotnych. Niektórzy pacjenci potrzebują ciągłego żywienia przez 24 godziny na dobę.
Monika Rachtan
Jak wygląda logistyka żywienia dożylnego dla pacjentów, którzy pracują? Czy mogą chodzić do pracy z workiem żywieniowym?
Jacek Sobocki
Pójście do pracy ze standardowym stojakiem na worki żywieniowe jest niepraktyczne, ale istnieją plecaki do żywienia dożylnego z pompami, które regulują przepływ. Dzięki nim pacjenci mogą normalnie funkcjonować, chodzić do pracy czy wykonywać codzienne czynności.
Monika Rachtan
Czy kobiety żywione dożylnie mają szansę na macierzyństwo?
Jacek Sobocki
Tak, żywienie dożylne samo w sobie nie uniemożliwia zajścia w ciążę. Wszystko zależy od choroby, która wymaga żywienia dożylnego. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze w ciąży jest dostosowywane we współpracy z ginekologiem.
Monika Rachtan
Jak wygląda poród u kobiet żywionych dożylnie?
Jacek Sobocki
Decyzja o sposobie porodu zależy od stanu zdrowia matki i dziecka. Głównym ograniczeniem jest choroba, która spowodowała potrzebę żywienia dożylnego, a nie samo żywienie. W Polsce urodziło się kilkanaście zdrowych dzieci od matek żywionych dożylnie.
Monika Rachtan
Czy są jakieś przeciwwskazania do żywienia dożylnego?
Jacek Sobocki
Przeciwwskazania do żywienia dożylnego są zarówno medyczne, jak i etyczne. Medyczne dotyczą ciężkich stanów zdrowotnych pacjenta, natomiast etyczne dotyczą decyzji o niepodjęciu żywienia w sytuacjach, gdy pacjent jest w fazie umierania, aby nie wydłużać cierpień.
Monika Rachtan
Czy żywienie dożylne może być postrzegane jako forma uporczywej terapii?
Jacek Sobocki
Tak, jest to pojęcie związane z żywieniem dożylnym, szczególnie w kontekście etycznym. Granica jest płynna i wymaga ostrożności w ocenie, czy kontynuować żywienie dożylne, czy też z niego zrezygnować w danych okolicznościach.
Monika Rachtan
Jak wygląda powrót do normalnego jedzenia po długotrwałym żywieniu dożylnym?
Jacek Sobocki
Pacjent musi stopniowo przyzwyczajać jelito do pracy. Rozpoczyna się od diety łatwo strawialnej i wchłanialnej, stopniowo zwiększając obciążenie. Proces ten może trwać od tygodnia do kilku miesięcy, ale odruchy takie jak gryzienie i połykanie nie zanikają.
Monika Rachtan
Czy pacjenci żywieni dożylnie odczuwają smak i zapach?
Jacek Sobocki
Zmysł smaku i zapachu nie zanika u osób żywionych dożylnie. żywienie dożylne samo w sobie nie ma smaku ani zapachu, ale pacjenci mogą odczuwać różne doznania smakowe.
Monika Rachtan
Jak osoby starsze, które są żywione dożylnie, przyjmują leki na inne schorzenia?
Jacek Sobocki
Jeśli pacjent nie może przyjmować pokarmów doustnie, dostosowujemy formę podawania leków. Mogą to być systemy transdermalne lub podjęzykowe, a także zmienione formy leków, które łatwiej się wchłaniają. Ważne jest monitorowanie stanu pacjenta, aby sprawdzić, czy leczenie jest skuteczne.
Monika Rachtan
Dziękujemy, panie profesorze, za te refleksje. To ważne, abyśmy wszyscy pamiętali o ludzkim wymiarze medycyny. Chciałabym poruszyć jeszcze jeden temat. Czy w Polsce istnieją jakieś programy wsparcia dla osób żywionych dożylnie? Czy pacjenci mogą liczyć na pomoc psychologiczną, wsparcie społeczne, czy też finansowe?
Jacek Sobocki
Tak, istnieją różne formy wsparcia dla osób żywionych dożylnie. Przede wszystkim, jak wspomniałem, żywienie pozajelitowe jest finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co jest dużym wsparciem finansowym. Oprócz tego, w wielu ośrodkach, w tym w naszym, są dostępni psycholodzy, którzy pomagają pacjentom dostosować się do nowej sytuacji życiowej. Staramy się również organizować spotkania i grupy wsparcia, gdzie pacjenci mogą dzielić się doświadczeniami i radami. To bardzo ważne, aby osoby żywione dożylnie nie czuły się izolowane i miały możliwość wymiany doświadczeń.
Monika Rachtan
Czy w takim razie istnieje jakaś społeczność czy grupa pacjentów żywionych dożylnie, gdzie mogą się oni wspierać nawzajem?
Jacek Sobocki
Tak, istnieją takie grupy, zarówno formalne, jak i nieformalne. Wiele z nich działa w internecie, na przykład na forach dyskusyjnych czy w mediach społecznościowych. Pacjenci wymieniają się tam informacjami, radami, doświadczeniami. My jako lekarze staramy się wspierać te inicjatywy i być dostępni dla pacjentów, którzy poszukują dodatkowych informacji czy wsparcia.
Monika Rachtan
To ważne, by edukować pacjentów. Panie profesorze, oto pytanie od pacjenta, który ma zostać wkrótce żywiony pozajelitowo, i wyraził obawy dotyczące worków do żywienia.
Jacek Sobocki
Rozumiem obawy pacjenta. Jednak żywienie pozajelitowe bez worka nie jest możliwe. Możliwe, że chodzi o nowe metody leczenia zespołu krótkiego jelita, które pozwalają na szybszy powrót do zdrowia, ale nie eliminują konieczności stosowania żywienia pozajelitowego na początku.
Monika Rachtan
Jakie są te nowe metody?
Jacek Sobocki
Są trzy główne metody. Pierwsza to przeszczep jelita, który jest jednak skomplikowany i ma ograniczoną skuteczność. Druga to chirurgiczne wydłużanie jelita. Trzecia to nowe leki wspierające regenerację jelita, niestety w Polsce nie są one jeszcze refundowane.
Monika Rachtan
Czy te leki mogą zastąpić żywienie pozajelitowe?
Jacek Sobocki
Nie, te leki nie zastępują żywienia pozajelitowego, ale mogą skrócić czas jego stosowania poprzez wspieranie regeneracji jelita.
Monika Rachtan
Czekamy zatem na refundację tych leków. Dziękuję za rozmowę i przekazanie wiedzy naszym słuchaczom. Mam nadzieję, że będą mogli ją wykorzystać.
Jacek Sobocki
Dziękuję za zaproszenie. Cieszę się, że mogłem podzielić się wiedzą.
Słuchaj w ulubionej aplikacji
Poprzednie odcinki
Serce muzyki, siła pomocy. Jurek Owsiak i WOŚP. Odcinek 34
Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy od lat angażuje się w dostarczanie nowoczesnego sprzętu medycznego do polskich szpitali
Wspólny język pacjenta i lekarza. Czy to możliwe? Odcinek 33
Gość odcinka podkreśla istotne wyzwania w komunikacji między lekarzami a pacjentami
W Nowy Rok bez nałogów. Co zrobić, by naprawdę pożegnać się z uzależnieniami? Odcinek 32
Podkreślenie roli sportu w procesie leczenia uzależnień to nie tylko kwestia promowania zdrowego stylu życia, ale również budowania świadomości o alternatywnych metodach radzenia sobie z nałogami
Co dalej z lekami recepturowymi? Nowe przepisy zagrożeniem. Odcinek 31
Wprowadzenie nowej ustawy refundacyjnej budzi niepokój wśród pacjentów korzystających z leków recepturowych
Newsletter
